‘Sar Doksana’ Belgeselinin Yönetmeni Erdal Akmaz ile Röportaj | Koray Sarıdoğan

Aşağıdaki röportajda da birkaç kez geçeceği üzere, doksanları bilip yaşayıp üzerine bugünlerin rezaletini gören birinin, o yılları bilmeyenlere zamanın ruhunu anlatabilmesi pek mümkün değil. Keşke olsa… Bu sadece nostaljik bir arzu değil…

 [su_spacer size=”10″]

Evet; politik anlamda yine berbat zamanlardı. Yine saçma sapan adamların elinde oyuncaktık; ama kültürel açıdan bir direniş, bir nitelik ve ruh vardı. Bugün zar zor da olsa direnmeye devam edebilen, birtakım arşiv notlarıyla hatırladığımız, yenilere anlattığımız bir doksanlar ruhu veya tadı, o dönemi çocuk olarak yaşayan benim gibilerden bugün artık amca/dede olmuş abilerimize kadar herkesin damağında duruyor.

Bir süredir üzerinde çalıştığım Rock müzik üzerine yazılmış/çevrilmiş Türkçe kitaplar bibliyografyasını hazırlarken, ister istemez kaynakların çoğu doksanlara işaret ettiğini gördüm. Rock müziğin kendisi gibi yayıncılığı da deli cesareti denecek bir nitelik ve yoğunlukla akıyormuş diye bir tespit yapabilirim o zamanlar için. Çalışırken, bir yandan o dönemden aklımda yer eden, Eko TV zamanından, Güven (Erkin Erkal) abinin Maksimum Rock’ından, hafta sonu TRT yabancı müzik yayınlarından zar zor öğrenip arşivlemeye çalıştığımız parçaları dinliyor, ister istemez özleyip duygulanıyorum. İşte o sırada da Sar Doksana konusu hasıl oldu.

Aslında geçtiğimiz yıl, Esen Kitap’ın ofisinde rast geldiğimiz ve bu röportaja aracı olan Öncü Sancak’tan duyduğum belgesel haberi ile başladı, belgeselin benim kafamdaki yeri. Açıkçası o zaman, pek de olacak bir şey gibi gelmemişti ama sonra eve giderken “Ulen amma da güzel fikirmiş, yapsalar ya keşke” diye de iç geçirmiştim.

Sar Doksana; o dönemi en içinden yaşamış olan insanların ve röportaj konuklarının yer aldığı bir belgesel. Zorluklarla ama ciddi bir emekle yapılıyor. Çünkü inanılan bir iş olduğu her halinden belli. Röportaj içine yedirdiğimiz bağlantılardan içeriğiyle ilgili verilere ulaşabileceksiniz.

1 Mart gecesi Kadıköy Dorock XL‘de gerçekleştirilen belgesel lansmanı, doksanlı yıllardan kalan anılara bir ek kat çıkmış oldu. Zamanın önemli isimleri bir araya geldi, eskiler ile yeniler kaynaştı, küsler barıştı ve sahneler bir kez daha yandı. Orada değildim ama tüm bu olanları gidemediğim için uzun uzun baktığım fotoğraflardan okudum. Tekrarları olması ve orada olmak dileğiyle…

Belgeselin yönetmeni Erdal Akmaz, bu röportajın konuğu. Sadece belgesel nedir, nasıldır, ne oldu bittiyi değil benim de hep aklımda gezen “doksanlar ve bugün” konusunu müzik, müzik yayıncılığı, siyaset, memleket gibi başlıklar üzerinden sormak istedim. Sağ olsun, hiç erinmeden cevaplamış, canavar gibi de röportaj haline getirmiş sorularımı. Kendisine ve Murat Arda ile Öncü Sancak başta olmak üzere bu taşın altına elini koyan herkese sonsuz teşekkürler.

Erdal Akmaz’ın söz verdiği biraları da yakın zamanda karşılıklı içmek dileğiyle 🙂 … İyi okumalar…

**

Lansmanı sunan Güven Erkin Erkal’ın ifadesiyle doksanlardan bu yana çapı bu denli büyük olmasına karşın zamanında başlayan tek Rock konseri olarak kayda geçti.

Çalanın, dinleyenin, bu organizasyon için şans veren mekanın mutlu olduğu lansman gecesinde içten bir kucaklaşma yaşandı. Belgeselin seyri ve kurgusu adına bu kucaklaşmaları yakalayabilmemiz çok önemliydi. Bunun dışında geceye gelip bizi tanıyan insanlar sundukları dostluk ve katkılarla bize güç veriyor diyebiliriz.

Akıştaki 4 saatin iyi bir kurguyla bir buçuk saate/90 dakikaya indireceğimiz kurgusu için çalışılıyor. Bunun dışında Sar Doksana Youtube Channel için birçok şarkıyı ayrı ayrı kurguladığımızdan direkt ulaşımınız mümkün olacak. Arada kulisteki birbirine sarılan yeni tanışan, küskünlüklerini onaran asi çocuklardan kimi kareler de izleyebileceksiniz. Bu anlamda hem Youtube  kanalımızın hem de çok yakında yayına girecek www.sardoksana.com’un ilgililerine haber ulaştırabilmek için sizden destek talep ediyoruz. Ses için de endişelenmeyin, mikserden 4 kanal çıkış aldık; iyi bir ses getirebilmek için de İlbey Kaya dostumuz bize destek atacak.

Sar Doksana’da vurgulamak istediğimiz ana eksen, bir dönem anatomisini, bugünün karanlığına bizi sürükleyen yanlışları tekrar etmeyerek çıkarmaktı. Bir anlamıyla neo-liberalizmin at koşularının başladığı ilk uygulama döneminde, yanan bir coğrafya, penguen göstermeye dahi gereksinim görmeyen bir ana akım medya, olanı biteni magazin programları arasında ayrıksayamayan yığınlar, bugünün ana ekseni gerici-din eksenli siyasetin argümanlarının ise “insan hakları” ile savunulduğu çılgın bir geçiş döneminin anatomisi bu.

İşte, şehirlerde tüm ana hattın dışında zihinlerini özgürleştirmeyi Rock müzik yaparak sağlayan cesaretli çocukların gözünden bir doksanlar okuması yapmaya çalışmaktı tüm isteğimiz. Elbette eksikliklerimiz olacak ama niyetimiz, cesaret edip kralın çıplak olduğunu ifşa etmekten ziyade “Kral olduğu için sıkıntı yaşıyoruz ulan!”ı anımsatmak. Delikasap dergisi editörlerinden Öncü Sancak ve Murat Arda’nın yardımlarıyla, Sokak Lambası film prodüksiyon şirketi tarafından 2015 Mart ayında ilk çekimlerine başlanmıştır. Üç ayrı  zaman diliminde, içlerinde Rock müzik grupları dışında müzik editörleri, karikatürist, yazar ve müzik eleştirmenlerinin de olduğu 35 kişiyi ağırlama şansımız oldu. Son süreçte eksik kaldığını düşündüğümüz kişileri de alacağımız bir seti nisan ayında kurmamız ve çekimleri kati olarak sonlandırmamız da olasılıklardan bir tanesi…

Rejide Dicle Pektaş, Ali Taylan ve Erdal Akmaz; seste Uğur Akagündüz,İlbey Kaya ve Onan Karagöz; görüntü yönetmenliğinde Umut Can Sevindik, kamera ekibinde Serdar Yemişci, Hasan Öztaş, Aytek Uğur Çan, prodüksiyonda Emir Sıvacı, sanat yönetmenliğinde Babak Tahmili ve Fazilet Katlanır, set fotoğrafında Bahar Gökten, D.I.T’de Emre Göyçimen, uygulayıcı yapımda Öncü Sancak, İrfan Güzel ve Cihan Barış Özkan olmak üzere 18 kişilik bir ekibin farklı zaman dilimlerindeki setlere emek vermesiyle proje çekilebildi. Fakat röportaj yaptığımız her kişi ekibin bir parçası olduğundan bu sayının 50’yi geçtiğini söylemek mümkün.

Belgeselin son yapılacak olası çekimlerle beraber Mayıs ayının üçüncü haftasında yapılacak gala ile İstanbul’da izlemeniz mümkün olacak. İlk galamız Kadıköy Yeldeğirmeni Sanat Merkezi’nde Kadıköy Belediyesi yardımıyla gerçekleşecek. Avrupa yakası için alternatif önerileri bekliyoruz. Galada bütün bu çekimlerden ilk etapta uluslararası film festivallerine yollanmak üzere 90 dakikalık bir özel seçki izleyeceksiniz. Fakat bu özel seçkinin dışında kurgu aşamasında olan en az 5 farklı 40’ar dakikalık belgeselleri bir “dizi-belgesel” olarak takipçilerimize internet üzerinden ulaştırmayı düşünmekteyiz. Fotoğraf albümü iyi fikir, kitap işi ise Öncü Sancak’ın çalışmasıyla tamamlanmasını istediğimiz diğer bir proje olarak çalışma beklemekte. Fakat olur da her şey yolunda giderse başka süprizlerimiz olabilir…

Doksanları özel yapan, Berlin Duvarı’na inen hırslı balyozun çıkardığı sestir. Altında kalacağımız göçük için elbirliği ile yutulan zokalardır. Tonton Özal’ın çenesindeki çukur, “Süleyman Hep Başbakan” şarkısı ve “maraba televole”dir… Tüm bu akıl öğütme zaman tünelinde doksanlar, Türkiye özelinde ilericiliğin, aydınlanmanın üzerinden geçen tanktır. Bu nedenle tam da bu dönemin içerisinde haykırılan her şarkı, takılan küpe, uzatılan saç, korunmaya çalışılan mekan komüniteleri, dostluklar ile bitmeyen üretim, hem birey hem toplum olmaya ilişkin hissedilen sorumluluk, derinlik, işte tüm bunlar hem doksanların hem de doksanlar Rock’ının ayrı bir zeminde incelenmesine sebep olmakta.

Bunun cevabını arayan insanlar olarak cevabı verenleri size ulaştırmak , bu soruya nitelikli bir yanıt vermek için gerekli. Fakat projeyi üreten ve oluşmasını sağlayan çekirdek ekip olarak kısmi yanıtımız şu olabilir: Bu soruyu soranlar doksanlarda gençliğini olmasa da en azından çocukluğunu geçirmiş olanlardır. Tat alamamanın sebebi ise bir nostaljiye övgü değil tam tersine bugün için üretilenlerin hem sound olarak, hem nitelik olarak bizleri beslememesidir. Sorumluluk almayışıdır. Rock piyasasının bir piyasa olarak adlandırılması dahi üzücü. Yanıtlar Sar Doksana’da.

Lansman konserinde “Üretmeliyim, üretmeliyim” diye bağırıyordu Nejat abi. Kaygı bu… O tadı yakalayacak üretimler için beynimizin zonklamasını, liberalizmin yazdığı reçetelerle geçiştirmezsek neden olmasın?

Kuraklık bireylerin tecihlerinden uzak toplumsal yönelimlerle ve çağın getirdiği yeni sosyolojik evrimlerle açıklanabilir. 35 mm ile bin bir zorlukla çekilen filmlerin bizlerde oluşturduğu algı ile o filmlerin muhteşem olmasının arasında bağ var. Zorluk, entelektüel sorumluluk ile birleşince doğru ve güzel olana doğru adım atıyorsunuz. Bugün bilmem kaç terabayt çekilebilen filmlerden edindiğiniz yalnızlığın, çaresizliğin ve küçük hesapçılığın övüntüsüyle markalaşan filmler ile ağaya parmak atan Kibar Feyzo arasında fark olması üzüntü vericidir. Kuraklık aydınlanma ile tanımlanır.

Facebook’ta Sar Doksana adlı beğen sayfamızın dışında yakın dönemde yayına girecek www.sardoksana.com ve Sar Doksana adlı Youtube Channel’dan bizi takip edebilirsiniz. Gerek Facebook, gerek sardoksana@gmail.com adreslerinden bizlere ulaşmanız mümkün.

Bizim oluşturduğumuz komüniteyi birçok zorluğa karşın direnebildiği için kutlarım. Bizlerden çok daha yetenekli ve yaratıcı çocukların destek olmasa da yaratmak istediklerinden geri adım atmamasını temenni ediyorum. Bize zaman ve yer ayırdığınız için de iki kişiyi geçmemek koşulu ile ilk biralar benden…

**

Ayrıca bkz.:


Açık Radyo Söyleşisi
Delikasap Lansman Yazısı