Kitap Kadınları · At Sırtında Dağ Köylerine Kitap Atlı Kütüphaneciler

Onlara “kitap kadınları” adı verilmişti, at sırtında kitap taşıyan atlı kütüphaneciler. Genellikle şafak vakti yola çıkan kitap kadınları, karlı yamaçlarda ve çamurlu derelerde yol alıyorlardı. Tek bir amaçları vardı: Kentucky’nin dağlarında kalabalıklardan uzakta yaşayan topluluklara kitap, dergi ve gazete gibi okuma materyalleri sağlamak. Atlas Obscura’nın arşivlerden görüntülerle hatırlattığı bu oluşuma dair fotoğraflar Kentucky Üniversitesi Kütüphaneleri Özel Koleksiyonlar Araştırma Merkezi arşivinden.

Pack Horse Kütüphanesi girişimi, Başkan Franklin Roosevelt’in Amerika’yı Büyük Buhran’dan kurtarmaya yardımcı olmak için oluşturulan İş İlerleme İdaresi’nin (WPA) bir parçasıydı. Bu, aynı zamanda Appalachia’da işsizliğin yüzde 40’a yükseldiği 1933 yılına denk geliyordu. Gezici atlı kütüphaneciler Kentucky için tamamen yeni değilse de bu girişim hem istihdamı hem de okuryazarlığı aynı anda artırmak için bir fırsattı.

Maaşları ve giderleri WPA tarafından karşılanan kitap taşıyıcılarının neredeyse tümünün kadın olması, bu girişimi tüm WPA programları arasında özel bir konuma getirdi. İlçelerin, atlı kütüphanecilerin seyahat edeceği kendi kütüphaneleri olması gerekiyordu. Aralık 1940’ta Mountain Eagle gazetesinde yayınlanan bir duyuruda, Letcher County Kütüphanesi “Ne kadar eski veya yıpranmış olursa olsunlar kitap ve dergi bağışına ihtiyacı olduğu”nu ifade etti. Yerel okullar bu masrafların karşılanmasına yardımcı oldu ve okuma materyallerinin (kitaplar, dergiler ve gazeteler) tümü bağış olarak alınmıştı. Okuma materyalleri yalnızca kitap, dergi veya gazetelerden ibaret değildi. Arşivden öğrenildiğine göre yemek tarifleri ve el sanatları gibi başlıklar da son derece popülerdi.

Kitap Kadınları, hava durumuna bakmaksızın, belirlenen rotalar boyunca kendi atları veya katırları üzerinde haftada 160 ila 200 km arası mesafelerde at sürdüler. Gidilecek yer atlar için bile çok uzaksa, atlarından indiler ve yürüyerek gittiler. 1938’in sonunda, 29 ilçede 274 kütüphaneci vardı. Toplamda, program yaklaşık 1.000 atlı kütüphaneciyi istihdam etti.

Ne var ki sağlanan finansman 1943’te sona erdi. Aynı yıl, savaş sırasında işsizlik sayıları düştüğü için WPA feshedildi. Takip eden on yıl içinde bölgedeki taşınabilir kitap hizmetleri, ülke çapında giderek artan bir popülariteye sahip olan arabalı kitaplar şeklinde yeniden başladı.

Kitap Kadınları, okuma materyalleri sağlamanın yanı sıra bu topluluklar için mihenk taşı işlevi gördü. Kitap taleplerini karşılamaya çalıştılar ve bazen okuyamayanlara okumayı öğrettiler. Kitapların götürüldüğü yerel halktan birinin notu bu anlamda önemli: “Bize getirdiğin kitaplar hayatımızı kurtardı.”