Alef Yayınları’ndan çıkan Monika Maron‘un “Acayip Bir
Başlangıç” kitabı üzerine bir Gezginci Erdem incelemesi.
Başlangıç” kitabı üzerine bir Gezginci Erdem incelemesi.
Zamana hükmetmek ve söz geçirmek için başlamak gerekir. Başlamak, eylemin
kalbi, eylemsizliğin kabridir. Birçok şeye başlıyoruz ve başladığımız şeyi
sonlandırıyoruz gibi görünebilir, oysa zaman sonsuzdur. Aklımızdaki olaylar
zincirini geçmişten şimdiye, şimdiden geleceğe taşıyan başlangıçlar, cesaret
kelimesiyle omuz omuza ilerler genelde. Alef
Yayınları’ndan çıkan Monika Maron‘un
“Acayip Bir Başlangıç” kitabıyla
ilgili birkaç söz etmeden önce temennim, cesaretinizin başlangıçlarınızı yıkıp
hayal ettiklerinizi gerçeğe dönüştürmesi.
kalbi, eylemsizliğin kabridir. Birçok şeye başlıyoruz ve başladığımız şeyi
sonlandırıyoruz gibi görünebilir, oysa zaman sonsuzdur. Aklımızdaki olaylar
zincirini geçmişten şimdiye, şimdiden geleceğe taşıyan başlangıçlar, cesaret
kelimesiyle omuz omuza ilerler genelde. Alef
Yayınları’ndan çıkan Monika Maron‘un
“Acayip Bir Başlangıç” kitabıyla
ilgili birkaç söz etmeden önce temennim, cesaretinizin başlangıçlarınızı yıkıp
hayal ettiklerinizi gerçeğe dönüştürmesi.
Başlamanın Simyası
Monika Maron‘un
karakteri Johanna, başlangıcın simyasından uzak bir hayat sürmektedir. Eğer
Doğu Almanya’daysanız ve yaptığınız iş metinlerin arasında gizli, özgürlüğü
çağrıştıran mesajlar vermekse, duvar yıkıldığında ne yapacağınızı bilemezsiniz.
Çünkü artık gizlemenin bir anlamı kalmamıştır, hayat sizi serbest ve bir o
kadar da vahşi düzenin içine salıverir. Johanna’nın yaşlanmaya dair düşünceleri
ile başlamaya elverişli yenilik ortamı, yazarın, karakteri yazlık bir mekana
çekmesiyle berraklaşıyor. Artık olanlara, olaylara ve olacaklara daha net
bakabiliyoruz. Roman bu düzlemde netleşiyor. Hatalardan, pişmanlıklardan
başlayarak hiçbir hesabı arkada bırakmamaya adeta söz veren üslup, okura soyut
bir rahatlama yaşatıyor. Bu rahatlama gözümüzün arkada kalmamasıyla eş değer
bir rahatlama. Roman başlangıçların öncesinde neler yaşanır ve ivme kazanan
hayat nasıl gözlemlenir, çok iyi anlatıyor.
karakteri Johanna, başlangıcın simyasından uzak bir hayat sürmektedir. Eğer
Doğu Almanya’daysanız ve yaptığınız iş metinlerin arasında gizli, özgürlüğü
çağrıştıran mesajlar vermekse, duvar yıkıldığında ne yapacağınızı bilemezsiniz.
Çünkü artık gizlemenin bir anlamı kalmamıştır, hayat sizi serbest ve bir o
kadar da vahşi düzenin içine salıverir. Johanna’nın yaşlanmaya dair düşünceleri
ile başlamaya elverişli yenilik ortamı, yazarın, karakteri yazlık bir mekana
çekmesiyle berraklaşıyor. Artık olanlara, olaylara ve olacaklara daha net
bakabiliyoruz. Roman bu düzlemde netleşiyor. Hatalardan, pişmanlıklardan
başlayarak hiçbir hesabı arkada bırakmamaya adeta söz veren üslup, okura soyut
bir rahatlama yaşatıyor. Bu rahatlama gözümüzün arkada kalmamasıyla eş değer
bir rahatlama. Roman başlangıçların öncesinde neler yaşanır ve ivme kazanan
hayat nasıl gözlemlenir, çok iyi anlatıyor.
Küflenmiş alışkanlıkların getirdiği
tutku eksikliğinin Johanna’yı sorgulamaya itmesi, karşısına engel olarak yine
alışkanlıkların çıkması umutsuz bir döngü gibi görünüyor. Ancak insan olmanın
gerektirdiği güç önce karakterin sonra kelimelerin damalarında dolaşmaya
başlıyor. Roman yaşlılık arefesinde cinselliğin, tabuların ve aşkın
iredelenmesiyle ilerliyor. Herhangi bir başlangıcın geçmişten bağımsız düşünülemeyeceğini
anılardaki hayati ayrıntılarda görebiliyoruz.
tutku eksikliğinin Johanna’yı sorgulamaya itmesi, karşısına engel olarak yine
alışkanlıkların çıkması umutsuz bir döngü gibi görünüyor. Ancak insan olmanın
gerektirdiği güç önce karakterin sonra kelimelerin damalarında dolaşmaya
başlıyor. Roman yaşlılık arefesinde cinselliğin, tabuların ve aşkın
iredelenmesiyle ilerliyor. Herhangi bir başlangıcın geçmişten bağımsız düşünülemeyeceğini
anılardaki hayati ayrıntılarda görebiliyoruz.
Kadınların hayatın her
durumuna karşı gösterdiği tepki ve çözüm yetisi de romanın sayfalarına sızan
konulardan. Hayatı önemseme ve derinlik hallerini bir kadının izinde okumak da
anlamı yükseltiyor.
durumuna karşı gösterdiği tepki ve çözüm yetisi de romanın sayfalarına sızan
konulardan. Hayatı önemseme ve derinlik hallerini bir kadının izinde okumak da
anlamı yükseltiyor.
Duvardan Sonra
1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla tarihin değiştiğini düşünenler çoğunlukta. Tarih bir
hamleyle değişip devrimlere beşiklik yaparken tarihin içindeki insan genelde
afallar. Sudan çıkmış balık veya ipinden kurtulmuş boğa gibi de olabilir bu
afallama ama nasıl tanımlanırsa tanımlansın bol miktarda acı barındırdığı
kesin. Yazar Monika Maron, Doğu Almanya’da doğup büyümesinin de etkisiyle
kitabında o günlerin insan yanına ışık tutmuş. Devletler ve hükümetler,
değişimi bir gecede yaptıklarını zannederek nasıl yanıldıklarını sanata bakarak
görebilirler aslında, yazar buna da ışık tutmuş. Yazarın alt metinde ışık
tuttuğu Almanya gerçeği bütün değişimlere/devrimlere yansıtılabilecek evrensel
insani değerler barındırıyor.
hamleyle değişip devrimlere beşiklik yaparken tarihin içindeki insan genelde
afallar. Sudan çıkmış balık veya ipinden kurtulmuş boğa gibi de olabilir bu
afallama ama nasıl tanımlanırsa tanımlansın bol miktarda acı barındırdığı
kesin. Yazar Monika Maron, Doğu Almanya’da doğup büyümesinin de etkisiyle
kitabında o günlerin insan yanına ışık tutmuş. Devletler ve hükümetler,
değişimi bir gecede yaptıklarını zannederek nasıl yanıldıklarını sanata bakarak
görebilirler aslında, yazar buna da ışık tutmuş. Yazarın alt metinde ışık
tuttuğu Almanya gerçeği bütün değişimlere/devrimlere yansıtılabilecek evrensel
insani değerler barındırıyor.
Eğer merakınız bu
yöndeyse The Lives of Others
(Başkalarının Hayatı-2006) ve Elveda Lenin (2003) filmlerini de
seyredebilirsiniz. Özgürlük yanılsaması Berlin 1989’da somutlaştı ve bizler
özgürlüğün dibini sıyırıyoruz.
yöndeyse The Lives of Others
(Başkalarının Hayatı-2006) ve Elveda Lenin (2003) filmlerini de
seyredebilirsiniz. Özgürlük yanılsaması Berlin 1989’da somutlaştı ve bizler
özgürlüğün dibini sıyırıyoruz.
Mühendis / Yazar. Çeşitli kitap eklerinde kitap inceleme / eleştiri yazıları çıktı. Kalemkahveklavye site ve dergisinde öykü, deneme, kitap incelemeleri yazmaya devam ediyor.
