Kadıköy Belediyesi Tarih Edebiyat Sanat Kütüphanesi tarafından gerçekleştirilen etkinliklerde bu hafta sansür ve karikatür konuşulacak.
Çok yönlü kültür insanlarından, karikatür tarihçisi Turgut Çeviker, 19 Mart Cumartesi günü TESAK’ta gerçekleştireceği söyleşisinde, Türkiye’de “mizah”ın “gerçek”liği dile getirme savaşımında siyasal iktidar ve baskı grupları karşısındaki konumunu –tarihsel süreç bağlamında– ele alacak.
Çeviker’in anti demokratikleşmenin yarattığı kişisel sansürden, toplumsal sansüre geçişinin kanayan tarihini ana çizgileriyle anlatacağı söyleşisine tüm meraklılar davetlidir.
Turgut Çeviker Kimdir?
Yazar, yayıncı, senarist, yönetmen yardımcısı, yayıncı. 2 Şubat 1950, Çarşamba / Samsun doğumlu. Lise öğrenciliği sırasında yazı, resim, hikâye ve tiyatro çalışmalarına başladı. İÜEF ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümündeki öğrenimini bitirmeden bıraktı.
1972’den itibaren İstanbul’da sinema yönetmen yardımcılığı, reklam metni yazarlığı yaptı. Tiyatroyla da ilgilenen Çeviker, Ferhan Şensoy’un yönettiği Bir Delinin Hatıra Defterinde Popriçin’i oynadı, Teneke ve Godot’yu Beklerken’i sahneye koydu ve rol aldı (1969-71). Senaryosunu yazıp yönettiği Türk Canlandırma Sineması 1931-1995 adlı bir belgeseli vardır.
1977’den sonra karikatür üzerine eleştiri ve araştırma yazıları yazmaya başladı. Ankara Büyükşehir Belediyesinde kültür işleri sekreteri olarak çalıştı. 12 Eylül (1980) askeri müdahalesi sonrasında işine son verilince araştırma çalışmalarında yoğunlaştı. Bir süre sonra İstanbul’a yerleşti ve çalışmalarına orada devam etti.
1993 yılında İris Yayıncılık ve Filmcilik şirketini kurdu, mizah, karikatür ve sinema kitapları yanında Gül-Diken ve Posta Kutusu dergilerini çıkardı.
Hikâyeleri ile karikatür üzerine eleştiri ve tanıtım yazıları Cumhuriyet (1975) ve Vatan (1977) gazeteleri ile Diyojen (yayın yönetmeni, 1977), Türkiye Yazıları (1978), Gösteri, Milliyet Sanat (1978), Yarın, Sesimiz, Oluşum, Özgür Toplum (1980), Gül-Diken (1993), Adam Sanat, Adam Öykü vd. dergilerde yayımlandı. Aziz Nesin’in Cumhuriyet Dönemi Türk Mizahı (2001) adlı antolojisini yeni eklerle geliştirip güncelleyerek ikinci basıma hazırladı. Türkiye Yazarlar Sendikası, Edebiyatçılar Derneği, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı (kurucu) üyesidir. -Kaynak