Mantarların hayranlık uyandırıcı ama göz ardı edilmiş dünyasına hoş geldiniz. Merlin Sheldrake, 23 dile çevrilip kısa sürede bir doğabilim klasiğine dönüşen Saklı Dünya’da, neredeyse bütün canlı sistemleri destekleyen mantarların yaşamlarına büyüleyici bir yolculuğa çıkarıyor bizleri. Saklı Dünya · Mantarlar Yaşamı, Zihnimizi ve Geleceğimizi Nasıl Değiştirir? Domingo Yayınevi‘nden Şiirsel Taş çevirisiyle geliyor.
Canlılar dünyasındaki yaşam formlarından biri öyle garip ve muhteşemdir ki bizi yaşamın işleyişi üzerine yeniden düşünmeye zorlar.
Ne bitki ne de hayvanlar. Yerde, havada, vücudumuzda yaşıyorlar. Kimisi mikroskobik boyutlarda, kimisi şimdiye dek kaydedilmiş en büyük organizma. Karasal yaşam, bu canlıların kayaları parçalamasıyla başladı. Ekmek, alkol ve bazı ilaçları bahşederek insanlık tarihini şekillendirdiler. Uzayda yaşayabilecek ya da nükleer radyasyonun ortasında serpilebilecek kadar dayanıklı, davranış manipülasyonuyla bazı hayvanları felakete sürükleyebilecek kadar becerikli, atmosferin içeriğini –ve belki de geleceğimizi– değiştirebilecek kadar kudretliler.
“Wood Wide Web” denen ağlar sayesinde bitkileri birbirine bağladıklarının keşfedilmesiyle ekosistemleri anlama biçimimizi, beyinleri olmadığı halde problem çözebildiklerinin anlaşılmasıyla da geleneksel “zekâ” tanımlarını değiştiren mantarların, gerek yaşadığımız gezegeni gerekse zihin ve davranışlarımızı anlamanın anahtarı olduğunu gösteriyor. Mantarları daha yakından tanıdıkça pek çok şeyin ancak onlarla anlam kazandığını fark ediyoruz.
“Bu kitaba aşık oldum. Merlin, şairin hayal gücüne sahip bir bilim insanı.” –MICHAEL POLLAN, Arzunun Botaniği’nin yazarı
“Doğal yaşama dair anlayışımızı tepeden tırnağa yeniden şekillendiriyor. Baş döndürücü.” –ED YONG, Mikrobiyota’nın yazarı
“Bir macera romanı gibi okunuyor… Harikulade.” –Sunday Times
“Muhteşem!” –MARGARET ATWOOD
Saklı Dünya Üzerine Yayınevinin Notu
Çok özendiğimiz bir kitabı, biyolog Merlin Sheldrake’in büyük ses getiren, 2021 Kraliyet Akademisi Bilim Kitabı Ödülü’nü kazanıp şimdiden doğabilim klasiklerine giren eseri SAKLI DÜNYA’yı (orj: Entangled Life), Şiirsel Taş’ın güzel çevirisi ve Jilber Barutçiyan’ın değerli katkılarıyla beğeninize sunmaktan heyecan duyuyoruz. Açıkçası özünde mantarlar üzerine yazılmış bir kitabın nasıl dünyaya ve yaşama bakışımızı değiştirecek kadar iyi yazılmış olabileceğini okurumuza anlatmanın kolay bir yolu yok. Sadece Merlin Sheldrake’in belki de okuyup okuyabileceğiniz en tutkulu yazar –kitabının sayfaları arasında mantar yetiştirecek ve sonrasında bu mantarları kızartıp bir nevi “kendi cümlelerini yiyecek” kadar (lütfen tıkla) ya da müzisyen kardeşiyle mantarlara yerleştirdiği elektrotlardan elde ettiği frekanslar vasıtasıyla kitaba özel bir beste yapacak kadar (lütfen tıkla) tutkulu– olmasının altını çizebiliriz.
