Alanlarının önemli isimleri Gardner Dozois ve George R.R. Martin’in derlediği 21 öyküden oluşan Tekinsiz Kadınlar derlemesi Epsilon Yayınevi’nce Güncem Topcu Güzel çevirisiyle yayımlandı.
Geçtiğimiz yıllarda KalemKahveKlavye’de “Alternatif Türlerin Yükselişi” adıyla kapsamlı bir dosya ve bu dosya paralelinde iki ayrı söyleşi hazırlamış, ana akım kültürünün ve okurunun “alternatif” olarak bir kenara ayırdığı bilimkurgu, polisiye, korku, fantastik gibi türlerin enikonu ana akımın içinde olduğunu hatta özellikle 2000 sonrası yaşanan yükselişle ana akımın kendisi haline geldiğini ifade etmiştik.
İşte, Tekinsiz Kadınlar da bu durumu başka bir bakış açısıyla bir kez daha yorumlayan ve ortaya koyan bir çalışma. Bilimkurgu, fantastik, gizem, tarihi, korku, paranormal gibi türler arasında gezinen ve kalemleri birbirinden güçlü isimleri bir araya getiren kitap, kadın kahramanların gücüne ve pasif bir yerde konumlandırılmaya çalıştıkları erkek dünyasındaki potansiyel “tehlike”lerine vurgu yapan yaratıcı öykülerden oluşuyor.
“Tehlike” kelimesini bilerek tırnak içine alıyorum: Kitabın orijinal adı Dangerous Women, yani Tehlikeli Kadınlar. Kelimenin Türkçe bağlamının yanlış anlaşılabileceği kaygısıyla değiştirildiğini düşünmekle birlikte “tekinsiz” kelimesinin bu türler açısından piyasada ve okurda daha doğrudan, neredeyse kavramsal bir karşılığı olduğu da bir gerçek.
Buradaki “tehlike”yi elbette kitabın bağlamından farklı bir anlamda düşünmemek de gerek; yazıldıkları kurmaca türlerin bağlamında yorumlaman “tehlike” ifadesi, aslında kadının gücüne dikkat çekiyor. Orijinal dilinde ilk duyurulduğunda Femmes Fatale (Ölümcül Kadınlar) olarak belirlenen bu adın daha sonra değişmesi de söz konusu bağlamı doğru kurmakla ilgili bir karar olmalı.
Kitabın orijinal basımı 2013’te yapılıyor, yani bir bakıma yine Türkçeye geç gelen bir örnekle karşı karşıyaysak da, daha çok okurun ilgisini çekmesi anlamında bunu daha doğru bir zaman olarak görmek de mümkün. Kitabın, yayımlandıktan sonraki yıl, 2014 World Fantasy Award for Best Anthology ödülünü kazandığını da not düşelim.
Gardner Dozois ve George R.R. Martin İşbirliğinde Tekinsiz Kadınlar
Gardner Dozois, Türkiye yayıncılığında adı sık duyulan ve bilinen bir isim değil ne yazık ki. Amerikalı bir bilimkurgu yazarı ve editör olan Gardner Dozois, 1984-2018 yılları arasında yayımlanan Yılın En İyi Bilimkurgusu antolojilerini başlatan kişi ve 1984-2004 arası yayımlanan Asimov’s Science Fictions dergisinin editörü. Zaman içerisinde birçok ödülün sahibi olan yazarın adı, 2011’de Bilimkurgu Hall of Fame’e de yazıldı. Çalışmalarıyla Hugo ve Nebula Ödülü kazanan yazar, 2018’de 70 yaşında hayatını kaybetti.
Kitabın önsözü de Gardner Dozois imzasını taşıyor ve yukarıda bahsettiğim isimlendirme-bağlam konusunu usta editör, ufuk açıcı bir yerden anlatıyor: Kadın gladyatörlerden amazonlara, iskitlerden dünya savaşlarındaki kadın askerlere, kadın haydutlardan kanun koruyuculara dek örnekler veriyor. Tarih boyunca farklı coğrafyalarda, farklı kültürlerde tüm baskılara rağmen kadınların gerçek güçlerini, kurulan “erkek” dünyasına karşı kendi varlıklarını ortaya koyuşlarını anlatan editör, 1900’lerin başından itibaren kadının, daha ziyade erkek kahramanın arkasında duran, korkan, ürken, pasif ve edilgen bir konumda yorumlanışından dem vuruyor ve bu çerçevede bir anlamda öze dönüş işlevi sunmak için bu derlemeyi hazırladıklarını öne sürüyor.
Bu yüzden Tekinsiz Kadınlar’ı sadece kurmaca okuma zevkiyle kıyaslamak doğru olmaz. Kitap aynı zamanda kadının gücüne, mücadelesine, varolma savaşına dair de bir derleme.
Tekinsiz Kadınlar Derlemesinde Neler Var?
Bahsettiğim gibi, seçkide George R.R. Martin’in yanı sıra 20 yazarın öyküleri yer alıyor. İsimlerin tümüne yazının sonunda yer vereceğiz. Burada şimdilik şunu vurgulayalım: Seçkide, eserleri daha önce Türkçeye çevrilmiş yazarların yanı sıra orijinal dilindeki okuru tarafından sevilerek okunan ancak bize henüz ulaşmayan isimler de yer alıyor. Üstelik her yazarın yazısının başında onları tanıtan bir bölümle bu tanışıklık pekişiyor, dolayısıyla yazara ve kitaba ilgimiz de artıyor. Bu tür derlemelerde yapılan, parçaları ardı ardına öylece sıralamak kolaycılığına kaçılmamış.
Lawrence Block’un Onları Bulup Seçmeyi İyi Biliyorum’da yorumladığı temel içgüdü teması, Sharon Kay Penman’ın Sürgünde Bir Kraliçe öyküsünün arka planına yerleştirdiği gotik ve hüzünlü Ortaçağ Sicilya atmosferi, Sherrilyn Kenyon’un Cehennemde Öfke Olmaz öyküsündeki ürkütücü Kızılderili hikâyesi, benim kitaptaki favorilerim.
George R.R. Martin’in Prenses ve Kraliçe Novellası da Tekinsiz Kadınlar ’da
Kitabın bir diğer ilgi çekici özelliği de Taht Oyunları’nın yaratıcısı George R.R. Martin’in bir novellasını içermesi. Prenses ve Kraliçe ya da Siyahlar ve Yeşiller adlı bu öykü, Taht Oyunları’ndaki anlatı zamanından 200 yıl önce gerçekleşen bir dizi olayı anlatıyor. Kadın karakterlerin cesaretleri ve üzerlerine biçilen ahlak normlarına karşı koyuşları üzerinden anlatılan hikâye, Demir Taht için verilen bildiğimiz mücadelenin arka planına dair heyecan verici detayları içeriyor.
**
Tekinsiz Kadınlar, kış kasvetinin iyice bastırdığı şu günlerde gününüze ve özellikle gecelerinize eşlik edecek, hem tematik hem kurmaca amacını dolu dolu yerine getiren bir derleme.
Üç küçük notla incelemeyi sonlandırayım:
- Sekiz yıl önce yapılmış bir kapakla karşılaştırmak çok doğru değil ancak Dilara Şebnem Esendemir (Sömestr Studio) imzasını taşıyan Türkçe kapağının daha doyurucu olduğunu söylemem gerek.
- Gardner Dozois ve George R.R. Martin’in başka derlemeleri de var. Bunlardan Aşk ve Ölüm Şarkıları, 2017’de yine Epsilon Yayınevi’nden çıkmıştı. Ayrıca geçmişte Kalkedon Yayınları’ndan çıkan diğer kitaplarıyla birlikte linki ilgilisi için ŞURAYA bırakayım.
- Benzer temada bir derleme de Türkçeden: Dokuz kadın yazarın hazırladığı Karanlıktaki Kadınlar’ın Kubilayhan Yalçın imzalı incelemesi BURADA, satın alma linki BURADA.
Tekinsiz Kadınlar · Basın Bülteni
George R. R. Martin ve Gardner Dozois tarafından derlenen, türler arası eşsiz bir öykü antolojisi: Dünya Fantezi Ödüllü yazarların öykülerinden oluşan Tekinsiz Kadınlar, Epsilon logosuyla raflarda yerini aldı! Tekinsiz Kadınlar’da George R. R. Martin, Jim Butcher, Diana Gabaldon, Lev Grossman, Sherrilyn Kenyon, Brandon Sanderson, Sharon Key Penman, Joe Abercrombie ve Carrie Vaughn gibi 21 önemli yazarın, yalnızca bu kitaba özel öyküleri yer alıyor.
Epsilon, George R. R. Martin ve Gardner Dozois’nin farklı yazarlardan farklı tür kurguları bir araya getirdiği benzersiz bir derleme olma özelliği taşıyan Tekinsiz Kadınlar’ı, Güncem Topcu Güzel’in çevirisiyle okurlarla buluşturuyor.
Tekinsiz Kadınlar; bilimkurgu, fantastik, esrarengiz, tarihsel, korku, paranormal romans gibi pek çok türde yazan birçok tanınmış yazarın “tehlikeli kadınlar” konusunu ele aldığı, sadece bu kitaba özel 21 öyküden oluşuyor. Kitapta Joe Abercrombie, Megan Abbott, Cecelia Holland, Melinda Snodgrass, Jim Butcher, Carrie Vaughn, Joe R. Lansdale, Megan Lindholm, Lawrence Block, Brandon Sanderson, Sharon Kay Penman, Lev Grossman, Nancy Kress, Diana Rowland, Diana Gabaldon, Sherrilyn Kenyon, S. M. Stirling, Samuel Sykes, Pat Cadigan, Caroline Spector ve George R. R. Martin’in novella ve öyküleri yer alıyor.
Tekinsiz Kadınlar’da, erkek kahraman canavarlarla ya da kötü adamlarla savaşıp kılıç sallarken yanı başında korkuyla dikilip ağlayan talihsiz kadınları bulamazsınız. Aksine, bu kitabın kadınlarını tren raylarına bağlamaya kalktığınızda kendinizi gerçek bir dövüşün içinde bulabilirsiniz. Burada kılıç erbabı savaşçı kadınlar, gözü kara kadın pilotlar, astronot kadınlar, amansız kadın seri katiller, ürkütücü süper kahraman kadınlar, sinsi ve baştan çıkarıcı femme fatale’ler, büyücü kadınlar, zor şartlar altında hayatta kalmaya çalışan kötü kızlar, kadın haydutlar ve asiler, kıyamet sonrası hayatta kalmayı başaran kadınlar, özel kadın dedektifler, adamı gözünü kırpmadan ipe gönderen kadın yargıçlar, halklara hükmeden, kıskançlık ve ihtiras duygularına kapılarak binlerce insanı tüyler ürpertici şekilde ölüme sürükleyen mağrur kraliçeler, cesur ejderha binicileri ve çok daha fazlası var.
George R. R. Martin ve Gardner Dozois’nin derlediği Tekinsiz Kadınlar, Epsilon logosuyla raflarda ve internet satış sitelerinde!
1987, Ankara.
Türk Dili ve Edebiyatı lisansı, Yeni Türk Edebiyatı yüksek lisansı…
KalemKahveKlavye’nin kurucusu.
Evli ve iki kedi babası…
Bazı kitaplar yazdı: Kadran Kadraj (2015), Kaosun Kalbi (2020), Yeraltı Kütüphanesi (2020), Gecenin Kıyısından Gelen Suratsız ve Yaşlı Kuzgun: Edgar Allan Poe (2020)