Roman Sandgruber’in çalışması Hitler’in Babası – Oğlu Nasıl Diktatör Oldu? Kafka Kitap etiketi ve Aykut Cumbul çevirisiyle dilimize kazandırıldı.
“Pipo içmek, meyhanede oturmak, arı yetiştirmek, çocuklara dayak atmak. Hitler’in babasıyla ilgili çoğu ifadelerindeki temel vurgu budur: evde otoriter bir aile reisi, işyerinde bilgiçlik taslayan bir memur, toplum içinde dikkafalı, çocuklara karşı da acımasız bir despot.”
Bir insanın en karanlık yönlerini öğrenebilmek için psikanalitik yöntemlerden ilerlersek gideceğimiz yer çok bellidir: O kişinin ailesi ve çocukluğu.
Tarihin en merak uyandıran figürlerinden biridir Hitler. İnsanlık tarihine çaldığı silinmez lekenin ardında nasıl bir çocukluk geçirdiği, ailesi, özel hayatı hep merak konusu oldu. Nasıl olmuştu da bir çocuk, tarihin en acımasız figürlerinden biri, kötülük dolu bir diktatör haline gelmişti?
Kitabın yazarı, tarih profesörü Roman Sandgruber, bir kadından gelen ilginç bir telefonla bu kitabın yazılma hikâyesinin başladığını söylüyor. Kadın, profesöre “Tavan arasında Hitler’in babası tarafından yazılan mektuplar bulduğunu” söylediğinde Sandgruber ilk başta buna şüpheyle yaklaşıyor. Bu şüphe boşuna değil; daha önceki birçok kez çeşitli olaylardaki yalan ihbarlar ve iddiaların boşa çıktığını belirten tarihçi Sandgruber, “Ancak bu kez kadının olduğu yere gidip o mektuplara baktığım an bunu sezdim” diyor.
Mektupların üzerinde bulunan orijinal damgalar, posta pulları ve imzalar ise mektupların sahte olma ihtimalini neredeyse ortadan kaldırıyor.
Hitler’in Babası Kimdi?
Adolf Hitler’in babası Alois Hitler ile ilgili bilinenler oldukça sınırlı ve Roman Sandgrber’e göre Alois Hitler ile ilgili daha önce herhangi bir biyografi yayımlanmış değil. Bulabildiği tüm bilgilerle bu otuz bir mektubu da birleştiren tarihçi Sandgruber’in emeklerinin sonucu olarak Hitler’in Babası – Oğlu Nasıl Bir Diktatör Oldu kitabı doğuyor.
Kitapta referans alınan mektuplar, Alois Hitler’in Josef Radlegger’e hitaben yazdığı mektuplar. Mektupların yazılmaya başladığı dönemde ise Adolf Hitler altı-yedi yaşlarında bir çocuk. Kitaptan aile dedikoduları, dönemin yaşam tarzı, Alois Hitler’in kişiliğine dair de birçok bilgi ediniyoruz.
Hitler’in Babası: Oğlu Nasıl Bir Diktatör Oldu bize Adolf Hitler’in kendi çocukluğu ve ailesi ile ilgili verdiği bilgilerin tutarsızlığını da gözler önüne seriyor.
Adolf Hitler Kavgam’ın ilk sayfalarında şöyle yazar: “Inn Nehri’nin güzergâhı üzerinde bulunan bu küçük kasabada Alman şehitlerinin ışığı parlıyor, Bavyera soyundan gelen ancak Avusturyalı olan annem ve babam 1880’li yıllarının sonuna dek orada yaşıyordu. Babam görevine bağlı bir memurdu, annemse kendini ev işleriyle çocukların bakımına adamıştı. Sonsuz sevgiyle dolu bir kadındı.”
Oysa tarihçi Sandgruber’in ulaştığı bilgiler ve mektuplardaki ayrıntılara göre Hitler ailesinin oldukça zor, yokluk ve mücadele dolu bir hayatı vardı. Annesi çizildiği gibi suskun, başı önde bir kadın değil, daha cevval ve baskın bir karakterdi.
Alois Hitler’in babasının yaşamı okuyucuya sadece Adolf Hitler’in aile yaşantısıyla ilgili bilgi vermiyor, aynı zamanda Avusturya/Almanya ekseninde dönemin sosyolojik, ekonomik, dini ve dilsel sorunlarına ve yaşantısına ışık tutuyor.
Sandgruber, kitabın her bir sayfasında kanıtlarla, oldukça derin araştırılmış argümanlarla okuyucusuna yoğun bir bilgi akışı sağlıyor. Tarih sayfalarına hem Hitler hem de başkaları tarafından daha ilgi çekici olduğu düşünüldüğü için diktatörün süslenmiş, efsaneleşmiş veya olduğundan daha dramatik gösterilmiş yaşam biçimini yazarın objektif ve kaynaklara dayanan tarzıyla gün ışığına çıkarıyor. Kitapta aynı zamanda Wittgenstein ve Hitler arasındaki bağlantı gibi ilginç detaylar da dikkat çekiyor. Kitap, hem o döneme hem de Hitler’e ilgi duyan herkesin okumaktan keyif alacağı bir eser olarak raflarda yerini alıyor.
1987, İstanbul doğumlu. Felsefeci, yaratıcı drama&tiyatro eğitmeni. Başta KalemKahveKlavye olmak üzere çeşitli mecralarda yazılar kaleme alıyor. İlk kitabı Aristoteles · Hayatı Bir Şölen Sofrası Gibi Bırakmalı Ne Susuz Ne de Sarhoş 2022’de Destek Yayınları’ndan çıktı. Evli ve iki kedi annesi.
